BLOGUMUZDA İŞ YAŞAMINDA KARŞIMIZA ÇIKABİLECEK ENGELLER VE ZORLUKLARDAN BAHSEDELİM DEDİK, BUNA DA CAM TAVAN SENDROMUYLA BAŞLADIK...

KARİYERDE CAM TAVAN

Bir kadın olarak iş hayatında bir çok zorluk ve engelle karşılaşabiliriz. Bunlardan biri yükselme ve meslekte ilerleme aşamasında engel oluşturabilecek olan cam tavan sendromudur.

Yönetim ve Ekonomi dergisinde yer alan bir tanıma göre (2007) cam tavan sendromu; örgütsel önyargılar ve kalıplar tarafından yaratılan, kadınların üst düzey yönetim pozisyonuna gelmelerini engelleyen görünmez, yapay engeller olarak tanımlanır.

Aslında işgücü piyasasına ücretli olarak girişi çok yeni olmayan kadın için yönetim pozisyonlarında yer almak daha yeni ve toplumun bazı kalıplarının kırılmasını gerektiren bir durumdur. Toplumda anne, eş olan ve öncelikle evinde görev üstlenen kadın görünmez emeğinin yanı sıra işgücü piyasasına girerek ücretli çalışmaya başladıktan sonra daha iyisini elde edebileceğini görerek kendine yatırım yapmaya önem vermiştir. Eğitim olanaklarına erişebilen ve kendini geliştirebilen kadın işinde de yükselmek istemiş ve kimi zaman tabuları yıkarak bu amacına ulaşabilmiş kimi zamansa toplumun alıştığı kadın profili nedeniyle ilerleyememiş bulunduğu konumda yetinmek, aile durumu nedeniyle işinden ayrılmak, annelik durumu nedeniyle daha alt kademelerde çalıştırılmak gibi istenmeyen olaylar yaşamak zorunda kalmıştır.

Araştırmalar; kadınların yönetici pozisyonuna gelememelerinde üç engel olduğunu göstermektedir. Bu engeller, (Örücü, Kılıç T., Kılıç R., 2007:119)

1- Erkek yöneticiler tarafından konulan engeller: Bu engellerden enönemlisi kadınlara yönelik önyargılardır. Çogu negatif olan bu önyargılar

kadınların verilen üst düzey isleri yapamayacagına dair görüsleri içerir. Kisilik,

kararlılık ve azim açısından yetersiz olarak degerlendirilirler. Erkek yöneticiler

tarafından olusturulan diger engeller ise “kadınlarla iletisim kurmanın zorlugu” ve

“erkeklerin gücü elde tutma” istegidir.

2- Kadın yöneticiler tarafından konulan engeller: Daha çok erkek

yöneticilerin koydugu engeller tartısılırken kadın yöneticilerin koydugu engeller

göz ardı edilmektedir. Kadın yöneticiler tarafından konulan engeller de su

baslıklar altında sıralanmaktadır:

Kendini referans alma yanılgısı; Kadın yöneticilerin bilinçaltındaki “Ben

bu noktaya nasıl geldiysem, herkes aynı sekilde gelebilir. Özel bir çabaya gerek

yok mantıgı”dır.

“Kraliçe arı” sendromu (Kadınların birbirlerini çekememeleri); Tepe

yönetimde görülen ‘tek kadın’ olmanın bir basarı ve ayrıcalık göstergesi oldugu

inancıdır.

3- Kisinin kendi kendine koydugu engeller:

Cinsiyet rollerine iliskin tutumlar; “Kadının yeri neresi?” sorusunun

cevabını bulamayısı. Toplumsal degerleri sorgulamadan içsellestirmek. Kadınlara

karsı olan negatif önyargıları kabul etme, benimseme. _s-aile çatısması ve

suçluluk duygusu ile basa çıkamamak; Özgüven eksikligi, kararsızlık, ne

istedigini bilememek; Kendini gelistirme, kosullarını degistirme istegi, inancı veya imkânı olmamak; Sistemin değiştirilemeyeceğine duyulan inanç, sistemi

destekleme zorunluluğu hissetmek; Kariyerde yükselmeyi tercih etmemek /

kariyer yönelimli olmamak, kariyerde yükselmenin gerekliliklerini ve

zorunluluklarını göze almamak; kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna

yükselme konusunda kendi kendilerine koydukları engeller içerisindedir.

Görüldüğü üzere toplumsal “kadın” algısının yanı sıra özgüven ve inanç eksikliği de kadının yükselmesinde bireysel engellerdir. Toplumsal cinsiyet rollerinde esneme ve geri plandaki kadın figürünün ön plana geçme isteği arttıkça yönetici pozisyonundaki kadın çalışanların da artması beklenmektedir. Ancak hepsinden önce toplumsal yargıları yıkması gereken kadının kendine güvenmesi ve kendine yaptığı yatırımı değerlendirmesi gerekmektedir. Bir yönetici olarak kadının yapması gereken ise cinsiyet temelli değil; eğitim, sosyallik, kişisel gelişim gibi özelliklere odaklanarak eleman seçmektir. Profesyonellik kişilerin özel hayatlarından çok mesleki donanımlarını dikkate almayı gerektirir. Kadınların cam tavan sendromunu aşmaları ise en çok bu şekilde kolaylaşacaktır.

                                                                                           TUBA KAREFİL
Metinde kullanılan resimler; http://www.kaynagiminsan.com/tag/cam-tavan-sendromu/ ve http://fwmail.net/yasam/cam-tavan-sendromu/ adreslerinden alınmıştır.